II.Uluslararası Bitlis Sempozyumu Açılış Konuşması

Değerli misafirler, saygıdeğer katılımcılar, kıymetli hemşerilerim, II. Bitlis Sempozyumu’nu açıyorum. Hepiniz hoşgeldiniz.

20.yüzyılın başlarında, değerli bir düşünce adamımız, hemşerimiz, Xelile Xeyali, bundan yüzyıl önce, demişti ki, ülkemizin, tarihimizin, hakikatimizin üzerine kara bir sis perdesi çekmişlerdir. Bizim hakikatimiz, kültürümüz, medeniyetimiz bu yabancı riyakarlar tarafından anlatılan, tanıtılan değildir. Hakikatimizin üzerine çekilen karanlık sis perdesini çekecek olanlar, onu aydınlatacak olanlar, onu doğru ve hakiki bir çekilde anlatacak olanlar yarının Kürt genç ilim ve düşünce adamları olacaktır. Bundan eminim.

Biz Bitlis Akademik ve Düşünce Çalışma Grubu bundan bir kaç yıl önce, Geçmişte Bitlis için söylenen bir sözü hatırlatarak başladık;

“Hebû bêhed cihê ilm û cihê îrfan, cihê tedris,

Muheqqeq darê îrfan bû di Kurdistanê da Bedlîs”

 (Haddinden fazla ilim yeri, irfan yeri, eğitim yeri vardı.

Mutlak bir irfan diyarı idi ama Kurdistan’da Bitlis)

Biz bu şiirin hakikat izinde Geçmişimizle Geleceğimizi aramaya başladık.

İlk Sempozyumuzu Tarihi şehir Bitlis olarak 26-28 Haziran 2014 tarihlerinde Bitlis’te düzenlendik. Bu çalışmaya ellinin üzerinde dünyanın ve ülkenin değişik üniversitelerinden akademisyen, bilim adamı, araştırmacı, yazarları tebliğ sundu, Bitlis’in karanlıkta kalmış, Bitlis ve bütün Kürtler için önemli olan tarihini anlattı.

Evet, biz sözünü ettiğim şiirin ve Xelile Xeyali’nin geleceğin genç ilim adamı hemşerilerinden beklediğinin sorumluluğu ile başlarken, Bitlis’in yeniden mutlak bir ilim ve düşünce yuvası, yeniden bölgenin kültürel başkenti olacağına dair gizli niyetimizi artık çekinmeden açığa çıkarabileceğimizi “satır-arasından” doğrudan “satıra” dönüştürebileceğimizin, bu geleceğin taşıyıcıları olacağımızın gururu ve özgüvenini yaşayabileceğimizi düşünüyoruz.

I.Sempozyumumuzdaki ilmi ve akademik düşünce çalışma tebliğlerini toplamış olduğumuz kitabımızdan okuyabilirsiniz.

Bu çalışmamızda Bitlis Şehir-hükümeti Rojkan Beyliği’nin önemli bazı tarihi hakikatlerinin açığa çıkmasını sağladık. Bitlis Beyliği’nin yaklaşık 1000 yıl boyunca özerk bir Beylik olarak yaşadığını ve bunun dayandığı tatihsel ve sosyolojik hakikatleri ortaya koyduk. Bitlis Beyliği’nin gücü 24 aşiretin bir günde birleşerek Bitlisi bir şehir-hükümet ve bir şehir kardeşliği hukukuna ve sosyolojisine dayanan bir yer olarak inşa etmiş olmalarının getirmiş olduğu idari, siyasi, sosyal, ekonomik, ticari, eğitimsel ve kültürel başarılı sonuçları ele alıp inceledik.

Biz Bitlis’in henüz herşeyi tamamen kaybetmiş olduğu düşünmüyoruz. Bu nedenle, Bitlis ve Bölge şehirlerinin durumunu, geleceğini konuşmak için ısrarla, Şehir ve şehirleşme konusunu gündeme getiriyoruz. Bu konuyu tartışmaya açmak istiyoruz. Bu konunun hayatımız için, siyasetimiz için, kültürümüz için, ekonomi ve kimliğimiz için temel kurucu önemde olduğunu düşünüyoruz. Bitlise ve bütün Kürt şehirlerine yeni bir hayat verebilmek için şehir ve şehirleşme konusunu siyaset ve toplumumuz temel merkezi bir sorunu haline getirmelidir.

Geçen yıl, II. Uluslararası Bitlis Sempozyumu’nun konusunu “Kürtler, Şehir ve Şehirlileşme” olarak belirlerken Şehir ve uygarlığı konuşmayı, Kürtlerin yeni bir şehirleşme imkan ve perspektiflerini ele almayı, şehrin ve yeni bir şehirleşme anlayışının Kürt siyasi, entellektüel ve kültürel yaşamının yeni  potansiyellerini ortaya çıkararak siyaset ve kültürel yaşamımız üzerinde etkisinin olacağını ve sosyal yaşamımızın daha uygar esaslar üzerinde gelişmesi için fırsatları ortaya çıkaracağını öngörüyorduk. Medeniyetin sosyal imkanı olarak Şehir, farklılıkların dialog, uzlaşma, karşılıklı hoşgörü içinde birarada yaşamasının kültür ve yaşam tarızı olarak varolabileceğini düşünüyoruz. Farklılıklar arası iletişimsel akıl, dialog kültürü eşitlik, kardeşlik ve özgürlük için demokratikleşme imkanlarını ortaya çıkarır.

Sosyal bilimler, genellikle analoji metodunu kullanmaz. Hakikatin kendisine ulaşmak için en uygun yol değildir teşbih. Ama bazen konunun anlaşılması için yardımcı olabiliyor. Bir benzetmeyle bizim akademik ve düşünce grubumuzun yaptığı çalışmayı ve ele aldığımız temel kurucu sorunların önemini izah etmek istiyorum:

Suyun kaynağına varmak için bir sondajı düşünün. Suyun hangi kotada olduğunu bilmiyor musunuz, ve benim bir tanıdığımın yaptığı gibi bütün araziyi altını üstüne getirerek elli yerde 20, 30, 40 metrelerde su aradığını düşünün. Oysa su 55 metre derinliktedir. 55. Metre derinliğe indiğinde pırıl pırıl suyu çıkartabilmiştir tanıdığım. Bizim siyasetimizin yaptığı 20,30 40 metre derinliklerinde su aramaktır hala. Topumun, tarihin, kültürün, ruhun derin sosyolojik, manevi “kotalarına” inmezseniz, elli yılda sondaj yapsanız özgürlüğü, mutluluğu, iyi ve normal yaşamı sağlayamayacaksınız. Bizim grubumuz 55. kotaya yönelmiştir.