Vikingler ve Kürdler

Vikinglerin İstanbul’a kadar geldikleri ve hatta 400 sene Bizans İmparatorluğu’nda paralı asker oldukları bilinmekte. Ancak Vikingler ‘in daha da doğuya Kürdistan ve Mezopotamya’ya, hatta Bağdat’a kadar gittikleri çok az bilinmektedir.

Baran Zeydanlıoğlu

9. ve 10. yüzyıllarda Vikingler Batıya, Güneye ve Doğuya olmak üzere üç ayrı istikamette, keşif, talan , ganimet ve ticaret amaçlı seferler yapmışlar. Seferleri sonucunda beraberlerinde,  süs eşyaları, esanslar, kıyafetler, şaraplar, baharatlar ve sikkeler İskandinavya’ya getirmişler. Bu sikkelerden 100 adet civarında olanlar, İsveç’teki arkeologların 1815-1990 arası ülkenin güneyindeki kazılarında ortaya çıkarılmış ve yapılan incelemeler sonucunda Kürd sikkeleri olduğu anlaşılmıştır. Yapılan kazılarda İsveç tarihinde önemli bir ticaret merkezi ve limanı olan, özellikle Gotland adasında bulunan gümüş sikkelerin Kürdistan’daki hanedanlıklar zamanına ait oldukları belirtiliyor. 10 tane sikkenin 952 – 1174 yılları arasında Hazar Denizine yakın bir bölgede hüküm sürmüş olan Kürd Şaddadiler zamanına, geri kalan 90 tanesinin ise 983 -1085 yılları arasında hüküm sürmüş, Kürd Merwaniler dönemine ait oldukları tespit edilmiş.

“ Kuzey’in Barbarları “ diye adlandırılan Vikingler, Volga nehrini kullanarak Hazar Denizi’ne oradan da önlerine çıkan şehirleri talan ederek Kürdistan ve daha güneye inmişler. Kürdler ve Vikinglilerin ilk karşılaşmalarının 943 yılında, şimdiki Azerbaycan’ın Bakü  şehrinin güneybatısında var olduğu düşünülen Berd’aa adında bir şehir olduğu belirtiliyor, ki bu şehrin ‘ Sidenland/İpek Ülkesinin başkenti ‘ olduğu İsveç kaynaklarında geçer.

Vikinglerin ikinci ziyaretlerinin de, 1000 yılında Diyarbakır civarlarına gerçekleştirdikleri ve sadece ticaret amaçlı olduğudur.

Üçüncü ve son kez olarak Kürdler ve Vikingler 1071’de Malazgirt savaşında karşı karşıya gelirler, ki Vikingler o zaman paralı asker olarak, Bizans Ordusu’nun muhafız alayında görev almışlardı. Kürdler ise 10 bin savaşçısı ile Selçuklu Beyi Alparslan’a destek veriyorlardı.

İsveç’teki kazı çalışmaları sırasında bulunan Kürd gümüş sikkeleri, Gotland adasındaki müzede sergilenmektedirler.

Müzenin internet sayfası : http://www.gotlandsmuseum.se

Baran Zeydanlıoğlu

Kaynak: Bin Yıl Boyunca İsveç-Kürt İlişkileri” /Svensk-kurdiska kontakter under tusen år- Rohat Alakom